Angststoornissen
Verantwoording
Angststoornissen omvatten onder meer de paniekstoornis, al dan niet met agorafobie, sociale fobie, enkelvoudige fobie, gegeneraliseerde angststoornis, de obsessieve compulsieve of dwangstoornis en de posttraumatische stressstoornis.
- Er is een aantal veelvoorkomende stoornissen zoals hypochondrie en de BDD die fenomenologische sterk verwant is aan angststoornissen.
- Angststoornissen komen veel voor: ruw geschat zal 20 tot 30% van de bevolking eens in zijn leven te kampen krijgen met een angststoornis.
- Angststoornissen worden vaak onterecht beschouwd als relatief lichte aandoeningen. Angststoornissen zijn vaak bijzonder invaliderend, onder meer vanwege het vermijdingsgedrag.
- De man-vrouwverhouding wisselt per stoornis: de paniekstoornis komt bijvoorbeeld veel vaker voor bij vrouwen, maar dwang en sociale fobie komen in gelijke mate voor onder mannen en vrouwen.
- Op internet is een enorme hoeveelheid informatie beschikbaar over angst en angststoornissen. Veel van die informatie is gericht op de leek en heeft vooral betrekking op algemene informatie en zelfhulpprogramma's. Specialistische informatie is wat moeilijker te vinden. Deze rubriek poogt behulpzaam te zijn door een selectie te bieden uit het onoverzichtelijke aanbod.
Diagnostiek en behandeling
- Multidisciplinaire richtlijn Angststoornissen
Overzicht van alle multidisciplinaire behandelrichtlijnen. Met actuele toevoegingen.
- Nederlands Kenniscentrum Depressie en Angst (NEDKAD)
Het Kenniscentrum Angst en Depressie wil bijdragen aan verbetering van de kwaliteit van de hulpverlening aan mensen met angst- en stemmingsklachten, door de bestaande kennis en deskundigheid te behouden, vergroten en verspreiden. Doelstellingen zijn kennisoverdracht aan patiënten en professionals, stimuleren en coördineren van onderzoek en de ontwikkeling van expertise m.b.t. diagnostiek, behandeling en preventie.Deze website is ontwikkeld om vooral professionals van informatie te voorzien, maar ook patiënten en andere belangstellenden.
- Vereniging voor Gedragstherapie en Cognitieve therapie
Patiënteninformatie en adreslijst van bij de vereniging aangesloten therapeuten en hun specialisatie.
- Internet Mental Health: Disorders
Info over verschillende angststoornissen, met diagnostische criteria voor psychiatrische stoornissen, aanbevelingen voor behandeling, informatiemateriaal, en publicaties uit de populaire pers.
- National Institute of Mental Health (NIMH): Anxiety Disorders
Overzicht van angststoornissen en behandelmogelijkheden. Beschrijving van alle lopend onderzoek bij het NIH. Links naar recente artikelen over angst (inclusief diermodellen).
- Mental Help Net: Anxiety Disorders
Een goed ondersteunde Amerikaanse site met toegankelijke informatie middels een eigen zoekmachine. Over symptomen is meer te lezen via deze link.
- Merck Manual of Diagnosis and Therapy: Anxiety Disorders
Anxiety and Stressor-Related Disorders omschrijft de angststoornissen, geeft diagnostische criteria en een korte beschrijving van de behandeling.
- UCLA Anxiety Disorders Behavioral Research Program (ADBRP)
Info over behandeling van allerlei vormen van therapieresistente angst en over het onderzoeksprogramma binnen de UCLA (Los Angeles, VS) en een aantal samenwerkende universiteiten.
Specifiek: paniekstoornis met en zonder agorafobie
- Paniekstoornis Informatie & Lotgenoten
Voor en door patiënten en familieleden.
Specifiek: posttraumatische stressstoornis PTTS (PTSD)
- David Baldwin's Trauma Information Pages
Een zeer informatieve site in het Engels over trauma en PTSD. David Baldwin, psycholoog/psychotherapeut uit Oregon, is supervisor van de site. De site wordt maandelijks bijgehouden, en bevat een overzicht over soorten trauma, trauma-artikelen en online databases. Verder bevat het informatie over algemene steun, boeken en over David Baldwin himself.
- The PILOTS database, PTSS-literatuur
Database van het National Center for PTSD om wereldwijd traumatische-stressliteratuur op te sporen. In de PILOTS zitten zo'n 22.000 artikelen over PTSD (PTSS).
Specifiek: sociale angststoornis (SAD)
- Social Anxiety Association
Bruikbare Amerikaanse site met veel links naar relevante informatie.
Specifiek: obsessief-compulsieve stoornis (OCD of dwangstoornis)
- OCD (Obsessive-Compulsive Disorder) en link naar Guideline for the Treatment
Heldere Engelstalige webpagina met informatie over OCD en heel uitgebreide link naar Guidelines for the Treatment of Obsessive-Compulsive Disorder, die ook artikelen, tekstboeken en meer gespecialiseerde links bevat.
- International OCD Foundation
Een site voor het algemene publiek. Een sterke kant van deze site is dat het een goede ontsluiting biedt van literatuur over OCD.
- OCD Vriendenkring
Vereniging voor patiënten OCS (OCD).
Richtlijnen en protocollen
- Multidisciplinaire richtlijn
Multidisciplinaire richtlijnen, waaronder die voor de behandeling van angststoornissen.
Meetinstrumenten
- Agoraphobic Cognitions Questionnaire (ACQ)
Onder Deelgebieden > Meetinstrumenten vindt u de instructies voor het gebruik van de ACQ en de vragenlijst zelf. Beide bestanden zijn beschikbaar als PDF en zijn met behulp Acrobat Reader te downloaden en desgewenst uit te printen.
- Body Sensations Questionnaire (BSQ)
Onder Deelgebieden > Meetinstrumenten vindt u de instructies voor het gebruik van de BSQ en de vragenlijst zelf. Beide bestanden zijn beschikbaar als PDF en zijn met behulp Acrobat Reader te downloaden en desgewenst uit te printen.
- Mood and Anxiety Symptom Questionnaire (MASQ)
Onder Deelgebieden > Meetinstrumenten vindt u de instructies voor het gebruik van de MASQ en de vragenlijst zelf. Beide bestanden zijn beschikbaar als PDF en zijn met behulp Acrobat Reader te downloaden en desgewenst uit te printen.
- Mobility Inventory (MI)
Onder Deelgebieden > Meetinstrumenten vindt u de instructies voor het gebruik van de MI en de vragenlijst zelf. Beide bestanden zijn beschikbaar als PDF en zijn met behulp Acrobat Reader te downloaden en desgewenst uit te printen.
Professionele organisaties
- Nederlands Kenniscentrum Angst en Depressie (NEDKAD)
Het Kenniscentrum Angst en Depressie wil bijdragen aan verbetering van de kwaliteit van de hulpverlening aan mensen met angst- en stemmingsklachten, door de bestaande kennis en deskundigheid te behouden, vergroten en verspreiden. Doelstellingen zijn kennisoverdracht aan patiënten en professionals, stimuleren en coördineren van onderzoek en de ontwikkeling van expertise m.b.t. diagnostiek, behandeling en preventie.
Deze website is ontwikkeld om vooral professionals van informatie te voorzien, maar ook patiënten en andere belangstellenden. - Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP)
Deze site biedt informatie over Paniekstoornis en fobieën en Dwangstoornissen. Opgenomen zijn verwijzingen naar informatiefolders en boeken geschreven voor patiënten. Folders kunnen direct op de site besteld worden.
- Anxiety Disorders Association of America (ADAA)
De site van deze Amerikaanse belangenvereniging van patienten met een angststoornis claimt de enige non-profitsite te zijn waar informatie gegeven wordt over angststoornissen.
Handig voor de professional zijn het overzicht van de congressen en dat van de klinische trials die plaatsvinden in de VS (geografisch gerangschikt op staat, met een kaart erbij!).
De site heeft een indrukwekkende lijst van namen in de advisory board, inclusief Charles Nemeroff, Hirschfeld en Hollander.
Patiëntenorganisaties en -informatie
- Psych Web: Psychology Self-Help Resources on the Internet
Deze site biedt een uitvoerige verzameling van links naar zelfhulpliteratuur.
- Angst, Dwang en Fobie (ADF) stichting
Aanrader voor patiënten (ook lotgenotencontact). Uitgebreide info, inclusief screeningsinstrument, zelfhulp, hulp bij verwijzing (ook voor second opinion).
- Stichting FobieVrienden (FVR)
De Stichting FobieVRienden zet zich in voor mensen die lijden onder angststoornissen en depressieve stoornissen. De FVR heeft als doel mensen met angst- en depressieklachten te informeren over wat ze precies hebben en welke mogelijkheden er bestaan om daar wat aan te doen. De stichting heeft een 24-uursvragenlijn.
- Angst, Dwang & Fobie Stichting
Aanrader voor patiënten (ook lotgenotencontact). Uitgebreide info, inclusief screeningsinstrument, zelfhulp, hulp bij verwijzing (ook voor second opinion).
- Anxiety Disorders Association of America (ADAA)
Site van de Amerikaanse patiëntenvereniging. Met een overzicht van congressen en klinische trials in de VS.
- Anxiety Panic internet resource, the (tAPir)
Helder georganiseerde, toegankelijke Engelstalige site over angststoornissen. Met veel nuttige links.
- Hulpgids.nl
Nederlandse, niet-commerciële site die dé gids voor de geestelijke gezondheidszorg wil vormen. Met informatie over o.a. ziektebeelden, medicatie, wettelijke regelingen en therapievormen.
- Psychowijzer
Een initiatief van het Nationaal Fonds Geestelijke Volksgezondheid (NFGV) en de Stichting Korrelatie. Globale informatie voor patiënten.
Tijdschriften
- Journal of Affective Disorders
In dit tijdschrift vindt u regelmatig artikelen over angststoornissen.
- The Journal of Clinical Psychiatry (JCP)
Het JCP vult geregeld supplementen die specifiek gewijd zijn aan de angststoornissen.
Algemene psychiatrische tijdschriften
- JAMA Psychiatry
Algemeen psychiatrisch tijdschrift, Formerly Archives of General Psychiatry.
- American Journal of Psychiatry
Algemeen psychiatrisch tijdschrift.
- British Journal of Psychiatry
Algemeen psychiatrisch tijdschrift.
- Acta Psychiatrica Scandinavica
Algemeen psychiatrisch tijdschrift.
Specifieke psychiatrische tijdschriften
- Anxiety, Stress and Coping
Specifiek psychiatrisch tijdschrift: Europees blad waarin af en toe leuke klinisch relevante artikelen staan.
- Depression and Anxiety
Specifiek psychiatrisch tijdschrift: in dit tweelingblad (er is een depressie- en een angstversie) worden aardige artikelen gepubliceerd over angststoornissen: onderzoek en ook klinische verhalen.
- Journal of Anxiety Disorders
Specifiek psychiatrisch tijdschrift: zoals de titel aangeeft, is dit tijdschrift uitsluitend gewijd aan angststoornissen. Er komt vooral onderzoek aan bod.
Tijdschriften klinische psychologie
- Behavior Research and Therapy
Tijdschriften klinische psychologie: tijdschrift uit de klinische psychologie-hoek dat ook wel Rachman's tijdschrift genoemd wordt, naar de beroemde hoofdredacteur. Het is een goed blad voor (cognitieve) gedragstherapeutische studies naar behandeling van angststoornissen.
- Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry
Tijdschrift klinische psychologie: tijdschrift dat gestart is door Joseph Wolpe, de aartsvader van exposuretherapie.
- Journal of Consulting and Clinical Psychology
Tijdschrift klinische psychologie: mooi tijdschrift van de American Psychological Association (APA) waarin met regelmaat belangwekkende therapie-uitkomststudies verschijnen van zowel psychotherapeutische als medicamenteuze behandelingen. Ook is het volgens de APA dé bron voor richtlijnen en overzichten van evidence based behandelingen voor angststoornissen.
Congressen
- International Society for Affective Disorders
Tweejaarlijks, relatief klein, internationaal congres van zeer goede kwaliteit.
- Vereniging voor gedragstherapie en cognitieve therapie
In november jaarlijks congres. Nationale en internationale sprekers.
- Anxiety Disorders Association of America (ADAA)
Deze Amerikaanse belangenvereniging voor patiënten met een angststoornis organiseert jaarlijks een congres waar veel toponderzoekers (psychiaters en psychologen) op het gebied van angst acte de presence geven. Het congres is nationaal en relatief klein. .
- Association of Behavioral and Cognitive Therapies (ABCT)
Op het jaarlijkse congres van deze Amerikaanse pendant van de Nederlandse Vereniging voor Cognitieve Gedragstherapie (VCGt) is van oudsher veel aandacht voor onderzoek naar angststoornissen.